Thursday, 16 October 2025

दीपावली पर पठाके का प्रमाण

#दीपावली में #आतिशबाजी-स्कन्द तथा पद्म पुराण में दीपावली उत्सव का वर्णन है। असुर राजा #बलि इसी दिन पाताल गये थे, उस उपलक्ष्य में दीपावली का पालन होता है। सन्ध्या को स्त्रियों द्वारा लक्ष्मी पूजा के बाद दीप जलाते हैं तथा #उल्का (आतिशबाजी) करनी चाहिये। उल्का तारा गणों के प्रकाश का प्रतीक है। आधी रात को जब लोग सो जायें तब जोर से शब्द होना चाहिये (पटाखा) जिससे #अलक्ष्मी भाग जाये। #विस्फोटक को बाण कहते थे और इनकी उपाधि ओड़िशा में बाणुआ तथा महाबाणुआ है। #ओड़िशा के क्षत्रियों की उपाधि प्रुस्ति का भी यही अर्थ है। (प्रुषु दाहे, पाणिनीय धातु पाठ, १/४६७)
#तिथितत्त्वे अमावास्या प्रकरणे...............
तुलाराशिं गते भानौ अमावस्यां नराधिपः।
#स्नात्वा देवान् पितॄन् भक्त्या संयुज्याथ प्रणम्य च॥
#कृत्वा तु पार्वणश्राद्धं दधिक्षीरगुड़ादिभिः।
 ततो ऽपराह्ण समये घोषयेन्नगरे नृपः॥
#लक्ष्मीः संपूज्यतां लोका उल्काभिश्चापि वेष्ट्यताम्॥
भारत मञ्जरी (१/८९०)-
#प्रकाशिताग्राः पार्थेन ज्वलदुल्मुक पाणिना।
स्कन्द पुराण (२/४/९)- 
त्वं ज्योतिः श्री #रवीन्द्वग्नि विद्युत्सौवर्ण तारकाः। 
#सर्वेषां ज्योतिषां ज्योतिर्दीपज्योतिः स्थिते नमः॥८९॥ 
या #लक्ष्मीर्दिवसे पुण्ये दीपावल्यां च भूतले। 
गवां गोष्ठे तु कार्तिक्यां सा लक्ष्मीर्वरदा मम॥९०॥ 
#दीपदानं ततः कुर्यात्प्रदोषे च तथोल्मुकम्।
 भ्रामयेत्स्वस्य शिरसि सर्वाऽरिष्टनिवारणम्॥९१॥ 
पद्म पुराण (६/१२२)-त्वं ज्योतिः श्री रविश्चंद्रो विद्युत्सौवर्ण तारकः। 
#सर्वेषां ज्योतिषां ज्योतिर्दीपज्योतिः स्थिता तु या॥२३॥
या लक्ष्मीर्दिवसे पुण्ये दीपावल्यां च भूतले।
#गवां गोष्ठे तु कार्तिक्यां सा लक्ष्मीर्वरदा मम॥२४॥
शंकरश्च भवानी च क्रीडया द्यूतमास्थितौ।
#भवान्याभ्यर्चिता लक्ष्मीर्धेनुरूपेण संस्थिता॥२५॥
गौर्या जित्वा पुरा शंभुर्नग्नो द्यूते विसर्जितः॥ 
#अतोऽयं शंकरो दुःखी गौरी नित्यं सुखे स्थिता॥२६॥
प्रथमं विजयो यस्य तस्य संवत्सरं सुखम्। 
एवं गते #निशीथे तु जने निद्रार्ध लोचने॥२७॥
तावन्नगर नारीभिस्तूर्य डिंडिम वादनैः।
#निष्कास्यते प्रहृष्टाभिरलक्ष्मीश्च गृहां गणात्॥२८॥

              गुरुदेव
Bhubneshwar 
Parnkuti ashram guna
9893946810

No comments:

Post a Comment